Быйыл Россияҕа норуоттар культураларын үйэлээх баайын сылынан уонна республикабытыгар Олонхо декадатынан биһиги библиотекабытыгар “Эпосы народов России” диэн декада ыытылла турар. Саха сирэ - элбэх омук алтыhан олорор сирэ. Төрүт олохтоохторунан буолаллар -саха, эбээн, эбэҥки, дьүкээгир, долган, чукча, нуучча, ону таһынан араас омук дьоно олороллор - киргизтэр, буряттар, казахтар уо.д.а. Ол иһин Саха Республиката - араас омук култуурата бииргэ алтыһан олорор модун Россия биир бэлиэ ураты дойдутунан буолар. Саха норуотун духуобунай үгэhинэн буолар - бэйэ норуотун култууратын, олоҕун-дьаhаҕын, духуобунай баайын, сиэрин-туомун билии таһынан, биһиги дойдубутугар олорор араас омук култуураларын алтыhыыларын сырдатыы, билиһиннэрии. Бу декада чэрчитинэн сэтинньи 23-24 күннэригэр "Эйгэ" саҥа көлүөнэ библиотекатыгар Д.Ф.Алексеев аат. 1 Хомустаах орто оскуолатын алын сүһүөх кылаас үөрэнээччилэрэ Саха сиригэр олорор омуктар эпостарын сиһилии билистилэр. Оҕолор нууччалар былина, эбэҥкилэр - Ньымньакаан, буряттар - Гэсэр, киргизтар - Манас эпостарын туһунан презентациялары көрдүлэр. Бу норуоттар былыргы кэмнэргэ олорбут олохторун историятын, айыы бухатыырдара төрөөбүт норуоттарын хайдах көмүскэспиттэрин, атын норуоттар тылынан уус-уран айымньыларын, культураларын туһунан билсэн, үөрэтэн, боппуруостарга эппиэттээн тарҕастылар. Ону таһынан "Эпическая память народов мира" кинигэ быыстапкатыттан “Аан дойду норуоттарын эпическэй айымньылара” бырайыак чэрчитинэн сахалыы тылбаастанан тахсыбыт атын омук эпостарын кинигэлэрин билистилэр. “Аан дойду норуоттарын эпическэй айымньылара” серия 2014 сыллаахха Олоҥхо 10 сылын бэлэмнээн ыытыыга Саха Өрөспүүбүлүкэтин Национальнай тэрийэр комитетын быһаарыытынан олохтоммута. Бу бырайыагы көҕүлээччинэн Саха Өрөспүүбүлүкэтин V-c ыҥырыылаах Ил Түмэнин Бэрэссэдээтэлэ А.Н.Жирков буолар. Кини бэйэтин тула атын омуктартан биир санаалаахтарын түмэн, билигин бу үлэ норуоттар икки ардыларынааҕы таһымҥа таҕыста. Жирков А.Н. идеятын аан дойдутааҕы ЮНЕСКО тэрилтэ өйөөн, бырайыак аан дойду чулуу эпическэй айымньыларын үйэтитэр, тарҕатар, омук уратытын көрдөрөр, харыстыыр, ааҕааччы төрөөбүт тылынан айымньылары ааҕарын ситиһэр соруктанна. Бу серияҕа бастакынан кыргыз омук эпоһа «Манас» сахалыы тылбаастанан тахсыбыта. Ону сэргэ Кыргызстаҥҥа биһиги “Дьулуруйар Ньургун Боотур” олоҥхобут кыргыз тылынан бэчээттэммитэ. Кэлиҥҥи сылларга алтаайдар "Маадай Харалара", башкирдар "Ураал Баатырдара", тывалар "Хунан Харалара" тылбаастанан таҕыстылар.
.jpeg)
Комментариев нет:
Отправить комментарий