Сайалыын истиҥ көрсүһүү

 

    Муус устар  14 күнүгэр биһиги  нэһилиэкпитигэр Поэзия ураты күнэ буолан ааста. Ол курдук, биһиэхэ күндү ыалдьыт буолан кэллэ - саха народнай суруйааччыта, биллиилээх поэтесса, сэргэ сэһэннээх журналист, СР культуратын  үтүөлээх үлэһитэ Наталья Михалева-Сайа.

     Кэрэ-бэлиэ поэзия түһүлгэтин  СР суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ, улуустааҕы "Отуу уота" литературнай түмсүү салайааччыта Алексей Татаринов-Удьурҕай иилээн-саҕалаан ыытта. Мустубут дьоҥҥо Сайа бэйэтин оҕо сааһын, төрүттэрин, айар үлэтин туһунан сэһэргээтэ. Истиҥ көрсүһүү кыттыылаахтара, ол иһигэр оскуола улахан кылааһын үөрэнээччилэрэ сэһэргэһии кэмигэр  долгутар боппуруостарын, тус ыйытыктарын Наталья Михалева-Сайаҕа  биэрэн, сиһилии эппиэти ылан астыннылар.

     Сайа бөрүөтүн анныттан тахсыбыт айымньылар киһи сүрэҕин кылын таарыйаллар, дууһа кылын таарыйар дириҥ ис хоһоонноохтор. Өй-сүрэх бүппэт мөккүөрэ, таптал истиҥ иэйиитэ, айылҕа дьикти көстүүтэ, төрөөбүт дойдуну ытыгылааһын – бу барыта  сиһилии көстөр, ойууланар. Кини дириҥ иэйиилээх хоһооннорун истээри, поэзия алыптаах туонатыгар мустубут дьон, автор саҥа тахсыбыт "Тэбэр сүрэх" хомуурунньугуттан "Ньургуһун" (Людмила Попова "Улыбка" уһуйаан), "Сарыада" (Наталия Николаева "Алгыс НАК), "Санаа күүһэ" (Винокуров Урсун оҕо искусствотын оскуолата) хоһооннорун, ону тэҥэ нуучча улуу суруйааччыларын  туспа ураты алыптаах тылынан переводтаммыт  Александр Пушкин "Цветок", Расул Гамзатов "Журавли" хоһооннорун "Эрэл" эдэр ыччат түмсүүтүттэн  (Лиханова Мария, Обутова Анна,  Аргунова Даша ("Улыбка" уһуйаан) Коврова Сардаана (олохтоох дьаһалта) нууччалыытын, сахалыытын дьүөрэлээн ааҕан иһитиннэрдилэр. Сайа бу Россия классик поэттарын сахалыы саҥардыбыта. саха тыла өлбөт үөстэнэн эрэрин биир көстүүтүнэн буолар. Сайа хоһоонноро барыта муусукалаах хоһооннор, дэлэҕэ даҕаны ырыа айааччылар биир хоһоонугар 9 матыыбы айыахтара дуо. Ол курдук кини айар тыл сүмэтин дьүөрэлээн, таба туттан үгүс хоһоонноругар 400 тахса ырыа матыыптара кутуллан тахсыбыттара элбэҕи этэр. "Аан дойду айыллар кэрэттэн ..." Н.В.Михалева-Сайа  олоҕун, айар үлэтин туһунан билиһиннэрэр кинигэ быыстапкатын нэһилиэк олохтоохторо сиһилии билистилэр, суруйааччы кинигэлэрин уларсан бардылар.

     Ыалдьыттар,  ытык учууталларбыт Г.Г. Алексеева, М.Г. Степанова, М.К. Баишева уо.д.а. Сайа айар талааныгар сүгүрүйээччилэр, поэзия Далбар хотунугар ситиһиилэри баҕардылар. ыллыктаах санаалаах алгыс тылларын анаатылар.  Сайа поэзиятын сүгүрүйээччилэрэ Александр Прибылых, Сардана Попова Сайа айымньыларын ырыттылар,  иэйэн-куойан туран ааҕан иһитиннэрдилэр.  Нэһилиэкпит дьаһалтата (баһылык Жирков В.Г.), Д.Ф. Алексеев аат.  орто оскуола үрдүкү кылааһын үөрэнээччилэрэ  (сал. Томская А.А., лидер Сивцев Валера),  "Алгыс"  НАК (директор Мылаханова А.Г.) , "Төлөн" литературнай түмсүү, "Эйгэ" саҥа көлүөнэ библиотеката (сэб. Жиркова Н.Д.) эҕэрдэ суруктарын, сибэкки дьөрбөтүн туттардылар. "Төлөн" литературнай түмсүү чилиэнэ А.М. Софронов-Онтуон бу түгэни үйэтитэн уопсай хаартысканы бэчээттэтэн Сайаҕа бэлэхтээн соһутта, үөртэ. Наталья Владимировна "Хомустаахха 2018 сыллаахха буолбут көрсүһүү кэнниттэн бу иккис сырыым. Сырыы аайы миигин ааҕааччыларым үөрэ-көтө көрсөргүтүттэн, хоһооннорбун, айымньыларбын, биэрииилэрбин сэргээн ааҕаргытыттан, көрөргүтүттэн, соһуччу умнуллубат кэрэ түгэннэри бэлэхтииргититтэн махталбын биллэрэбин...", - диэн тус санаатын тиэртэ.

     Ити курдук поэзия түһүлгэтин кыттыылаахтара уран тыл абылаҥар ылларан, сааскылыы санаалыын сырдаан, алгыс тыл үтүөтүн анаан, инникитин да көрсөр сырдык ыралаах тарҕастылар. Убаастабыллаах Наталья Владимировна, айар үлэҥ өссө да үүнэн-сайдан истин, ураты чаҕылхай айымньыларгынан бар дьоҥҥун үөрдэ сырыт, саҥаттан саҥа дьоһун кинигэлэрин бэчээттэнэн тахса турдуннар!